In ’The Great Railway Bazaar’ beschrijft Paul Theroux hoe hij bijna de dienster uit de restauratie wagen van zijn Trans Siberië Express binnen doet. Ik heb twee diensters op mijn trein, maar zowel Lena als Ekatarina hebben al een lief dat op hun wacht in Vladivostok. En ze zijn niet echt mijn type.

Op de laatste dag voor Vladivostok, houdt de trein halt in Birobidzhan en wordt de stationsnaam plots in het Jiddisch gespeld. Hier, diep in Siberië, mochten de joden joods zijn van Stalin, en rijden we enkele uren lang door de Joodse Autonome Oblast.

Toen de Russen eind 19de eeuw massaal spoorwegen begonnen aan te leggen, was dat in de eerste plaats om handel makkelijker te maken in hun uitgestrekte maar dunbevolkte keizerrijk, maar ook om zo snel mogelijk hun leger van de ene grens van hun land naar de andere te sturen.

Veel toeristen rijden er niet op trein 100. In de restauratie wagen kom ik Nico en Sven tegen. Duitsers uit Winterberg, ook bij ons alleen gekend van de bobsleebaan. Nico is nog een student en Sven werkt als informaticus.

In vergelijking met de toeristen die ik tijdens de zijderoute tegenkwam, zijn ze maar aan een banale reis bezig, 7 weken. Maar tijdens het Baltica drinken, word ik lichtjes jaloers op hun reisplannen.

Ze namen de trein van Moskou naar Irkutsk. Na een paar dagen Baikalmeer nemen ze de bus naar Ulan Batar in Mongolië, en vandaar reizen ze door naar Peking. Om uiteindelijk vanuit Hong Kong terug naar huis te vliegen. Dat is een redelijk indrukwekkende reis, en daarvoor moesten ze hun appartement niet verkopen, geen loopbaan onderbreking nemen en geen jaar lang afscheid nemen van vrienden en familie.

De rush van Centraal Azie ligt al een paar weken achter mij, het regent in Siberië, en ik dood de tijd met het lezen van een melancholische Murakami. Niet voor het eerst vraag me af of ik niet een beetje aan het overdrijven ben met deze reis.

Reizen op de legendarische Trans Siberië Express heeft iets van een strandvakantie. Je zit de hele dag, met een bier in je ene hand en een boek in het andere, terwijl je naar de mensen om je heen kijkt.

Het is bij die mensen om je heen dat de vergelijking spaak loopt.

Omsk ligt in hartje Siberië, een stad die zijn bestaan te danken heeft aan de Trans Siberische spoorweg, en aan Stalin die tijdens de tweede wereld oorlog zijn industrie zo ver mogelijk van de frontlijn wou organiseren. De vele traditionele houten huizen en het ooit elegante Belle Epoque centrum zijn een erfenis van de Transsiberische spoorweg. De lelijke sovjetblokken, die dat stadscentrum verpesten, heeft de stad te danken aan de Sovjets.

De trein van Almaty naar Petrapavolsk is spiksplinternieuw. Hebben de jaren 70 sovjet wagons wat van een boot, dan doet het helblauwe interieur van deze trein eerder aan een vliegtuig denken. Het is geen pure winst, de coupés zijn beduidend kleiner, en met mijn gigantische rugzak maak ik me niet populair. In een sovjetrijtuig krijg je die zak gemakkelijk onder een zetel kwijt, hier staat hij in de weg van mijn reisgenoten.